Jump to content

Помощь:Орѳографїꙗ

Википєдїѩ · отврьстꙑ єнкѷклопєдїѩ · страница

Википєдїѩ наꙁначєниѥ ѥстъ пльнꙑ и тъчьнꙑ єнкѷклопєдїꙗ на словѣньсцѣѥмь ѩꙁꙑцѣ ꙁьданиѥ ⁙ Ѥдьно иꙁ тъчьности трѣбовании пльнѣ опрѣдѣлѥна орѳографїꙗ длъжьна ѥстъ бꙑти ⁙ Нижє нашє съглашєниѥ о климєнтовьсцѣ орѳографїи · главьнѣи словѣньскꙑѩ Википєдїѩ орѳографїи · видѣти можєши

Орѳографїѩ опьсаниѥ

Словѣньскаѥго ѩꙁꙑка ꙁвѫци

Въ словѣньсцѣѥмь ѩꙁꙑцѣ ѥдинъ на дєсѧтє (11) исконьнъ гласьнъ ꙁвѫкъ и дъва дєсѧтъ и чєтꙑрє (24) исконьни сѫгласьни ꙁвѫци сѫтъ нижє дани :

Гласьници : a · e · ę · ě · i · o · ǫ · u · y · ъ · ь

Сѫгласьници : b · c · č · d · dz · g · j · k · l · ľ · m · n · ń · p · r · ŕ · s · ś · š · t · v · x · z · ž

Бєжихъ ѥщє съложьна сѫгласьника ѥстє ижє ѥдинѣма фѡнимама сѧ мꙑслитє : št и žd ⁙ Ꙁвѫка [t] и [d] въ нѥю мѧкъко можєтє иꙁдрєщи сѧ ([tʲ] и [dʲ]) · ѥгда обꙑчьнѣ вьсѥгда тврьда ѥстє

Такождє ѥщє чєтꙑрє ꙁвѫци могѫтъ ꙗкожє гласьници иꙁдрицати сѧ : r · ŕ · l · ľ · ѥгда привꙑчьнѣ ѩ с҄ьдє ꙗко · · · пьсати ѥстъ

Окѫдоу ти ꙁвѫци сѫтъ

Раꙁличьнахъ словєсьнахъ кънигахъ раꙁличьнъ обраꙁъ словєсѣмъ можєтъ бꙑти · на прикладъ Радославъ Вєчєръка въ ⁖ Старославянский словарь ⁖ даѥтъ врьхъ а вєликаꙗ словєсьнаꙗ чєтвєрокънига ⁖ Slovník jazyka staroslověnského ⁖ връхъ ⁙ Ꙁаѥ хощѫ нѣколика помꙑшлѥниꙗ дати · како обьщєсловѣньскаѥго ѩꙁꙑка ꙁвѫци въ нашѧ ꙁвѫкꙑ прѣхаждаѭтъ

TьrT · TrьT даста TrьT : pьrvъprьvъ (нє prъvъ!) · krьstъ жє krьstъ остаѥтъ

Такождє и инии ꙁвѫци :

TьlT · TlьT даста TlьT : vьlkъvlьkъ (нє vlъkъ!) · slьzaslьza

TъrT · TrъT даста TrъT : tъrgъtrъgъ · krъvьkrъvь

TъlT · Tlъt даста TlъT : tъlkъtlъkъ · plъtьplъtь

Иначє · ь и i прѣдъ j тъкъмо i ѥстє : bьjǫbijǫ · prijętiprijęti ⁙ Такождє и ъ и y ꙗжє y ѥстє : dobrъjьdobryjь · vyjavyja

Ś ꙗко сѫща ꙁвѫка нѣстъ · нъ сїстѷмꙑ дѣлꙗ сътворѥнъ ѥстъ: vьśa ꙗко [vı'sæ] сѧ иꙁдрицаѥтъ · сѥ ꙁначитъ ꙗко гласьникъ ꙗкожє послѣди мѧкъка съгласьника ѥстъ ⁙ Бєжєго би ⁖ вьсꙗ ⁖ vьsa или vьsě бꙑла · нъ прьвоѥ нѣстъ добро фѡнитїчьнѣ, а вътороѥ грамматїчьнѣ ⁙ Ꙁаѥ ś словєсѣхъ vьśь и (кромѣ самаѥго обраꙁа · нъ śe · śego · śemu...) пишємъ

Жидѣтє · послѣди ѥщє добавлѭ

Прѣходъ отъ ꙁвѫка къ пьсанию

Бол҄ьшии чѧсть сѫгласьнꙑихъ ꙁвѫкъ вьсѥгда равьно пишєтъ сѧ ⁙ Ꙁьри тавлїѭ нижє ⁙ Въ стлъбьци ⁖ напьсаниѥ ⁖ дъвѣ напьсании коѩжьдо боукъвє дѣлꙗ данѣ ѥстє · вєлико (А) и мало (а) ⁙ О польꙃєвании вєликъ и малъ боукъвъ ꙁьри нарочьнъ раꙁдѣлъ нижє

ꙁвѫкъ напьсаниѥ ꙁвѫкъ напьсаниѥ
b Бб p Пп
c Цц r Рр
č Чч s Сс
d Дд š Шш
dz Ꙃꙃ t Тт
g Гг v Вв
k Кк x Хх
l Лл z Ꙁꙁ
m Мм ž Жж
n Нн

Фѡнимꙑ /št/ дѣлꙗ боукꙑ Щщ ѥстъ · /žd/ жє вьсѥгда дъвѣма боукъвама Жж + Дд пишємъ

Послѣди вьс҄ѣхъ с҄ихъ боукъвъ гласьнии ꙁвѫци с҄ими боукъвами пишємъ :

ꙁвѫкъ напьсаниѥ
a Аа
e Єє
ę Ѧѧ
ě Ѣѣ
i Ии
o Оо
ǫ Ѫѫ
u Оуоу
y Ꙑꙑ
ъ Ъъ
ь Ьь

Ноуждьно помьнѣти ѥстъ · ꙗко боукъви о · ъ · и ѣ послѣди боукъвъ ч · ш · ж · щ и двоѥбоукъвиꙗ жд · а о · ъ и ѥщє и послѣди ц и нє пишємъ · ꙁанє ихъ ꙁвѫци послѣди с҄ихъ съгласьнꙑихъ ꙁвѫкъ нє въꙁможьни сѫтъ

Оу ꙁвѫкъ жє ń · ľ · ŕ · ś и j своихъ боукъвъ нѣстъ ⁙ Съ гласьникꙑ они тако пишѫтъ сѧ :

ń ľ ŕ ś j
а нꙗ лꙗ рꙗ сꙗ
e нѥ лѥ рѥ сѥ ѥ
ę нѩ лѩ рѩ сѩ ѩ
ě с҄ѣ
i н҄и л҄и р҄и с҄и и (!)
o
ǫ нѭ лѭ рѭ сѭ ѭ
u ню лю рю сю ю
y
ъ
ь н҄ь л҄ь р҄ь с҄ь и (!)

Сѷллаботворѧщє жє сѫгласьници тако пишємъ :

ľ (lь) ль
l (lъ) лъ
ŕ (rь) рь
r (rъ) ръ

Ꙁа с҄имь прѣхождѫ къ повѣсти отъ грьчьскъ словєсъ боукъвахъ

Боукъви грьчьскъ словєсъ дѣлꙗ

Ꙁаѩтаꙗ иꙁ грьчьскаѥго ѩꙁꙑка словєса тъчьнѣ ꙗкожє грьчьскꙑ сѧ пишѫтъ · ꙁа иꙁѧтиѥмь словєсъ коньць и нѣколикъ двоѥбоукъвии ⁙ Ꙁьри тавлїѭ

Αα Аа
Ββ Вв
Γγ Гг
Δδ Дд
Εε Єє
Ζζ Ꙁꙁ
Ηη Ии
Θθ Ѳѳ
Ιι Її
Κκ Кк
Λλ Лл
Μμ Мм
Νν Нн
Ξξ Ѯѯ
Οο Оо
Ππ Пп
Ρρ Рр
Σσς Сс
Ττ Тт
Υυ Ѵѵ ѥгда сѫгласьникъ собоѭ авлꙗѥтъ · Ѷѷ ѥгда гласьникъ
Φφ Фф
Χχ Хх
Ψψ Ѱѱ
Ωω Ѡѡ

Сѥмоу сѥ додати ноуждьно ѥстъ :

αι є
ει ї
οι ї
γγ нг
γκ нк
γχ нх

Осѭдоу новꙑ боукъви сѫтъ :

  • Ѳѳ ꙗжє особъ грьчьскъ ꙁвѫкъ [θ] собоѭ авлꙗѥтъ · нъ и ꙗкожє [t] и [f] иꙁдрицати сѧ можєтъ
  • Фф ꙗжє грьчьскъ ꙁвѫкъ [f] собоѭ авлꙗѥтъ · ижє словѣньскоу ѩꙁꙑкоу щоуждь · нъ вьс҄ѣмъ дроугꙑимъ нꙑнꙗшьнѥмъ словѣньскомъ ѩꙁꙑкомъ добрѣ вѣдомъ ѥстъ
  • Її ꙗжє [i] ꙁначитъ
  • Ѡѡ ꙗжє [о] ꙁначитъ
  • Ѵѵ ꙗжє [v] ꙁначитъ
  • Ѷѷ ꙗжє особъ ꙁвѫкъ [ü] собоѭ авлꙗѥтъ · нъ и ꙗкожє [і] иꙁдрицати сѧ можєтъ
  • Ѯѯ ꙗжє таждє ꙗко кс ѥстъ
  • Ѱѱ ꙗжє таждє ꙗко пс ѥстъ

Ꙁаѩта словєса иꙁ дроугъ ѩꙁꙑкъ

С҄ьдє ю мъногъ особъ вєщь бꙑти можєтъ · на прикладъ двоѥбоукъвиѥ ⁖ к҄ь ⁖ нѣкотєрꙑихъ макєдоньскъ сѣмиинъ имєнъ коньць ⁖ Иовановик҄ь — Јовановиќ ⁖ ѥстъ ⁙ Пакꙑ тъкъмо рєкѫ : словѣньска гєѡграфїчьна имєна обꙑчьнѣ єтѷмологїчьнѣ прѣдаѭтъ сѧ · ѥгда личьна имєна фѡнитїчьнѣ прѣписꙑваѭтъ сѧ

Слово о боукъвахъ въ Юникода и вънѣщьнꙗ вида съмꙑслѣ

Вьсѩ боукъви ѩжє видомь грьчьскамъ или латꙑньскамъ боукъвамъ подобьнꙑ сѫтъ · на прикладъ а · ї · ѡ · ѵ и дроугꙑ · иꙁ климєнтовьскꙑѩ чѧсти Юникода бьранꙑ длъжьнꙑ сѫтъ · нє иꙁ латиньскꙑ или грьчьскꙑ !

Надъ боукъвами ї и ѷ вьсѥгда тъчиѥ ставимъ : ї да о боукъвє дєснꙑѩ чѧсти раꙁличаѥтъ сѧ · а ѷ — гласьника боукꙑ да от ѵ — сѫгласьника раꙁличаѥтъ сѧ ⁙ Боукꙑ І бєс тъчиꙗ нє ѥдино боукъвє "ꙑ" пишємъ · а такождє сѫставьнѣхъ боукъвахъ · ѥ · ю · ѩ · ѭ · идє авлꙗѥтъ аналогїѭ боукъвє "Ѵ" бєс тъчиꙗ въ сѫгласьника съмꙑслѣ ⁙ Бєс точиꙗ бо І (ꙗко Ѵѵ) аꙁъбоукъвьнѣ рѧдѣ ѥстъ

Боукъвь щ вьсѥгда въ словѣньскаѥго ѩꙁꙑка словѣхъ пишємъ · въ шт мѣсто

Вєликꙑ и малꙑ боукъви

Сь раꙁдѣлъ ѥщє нє напьсанъ ѥстъ