Чєшьско
|
Чєшьска Димократїꙗ | |
 | |
| стольнъ градъ | Прага |
| дрьжавьнъ ѩꙁꙑкъ | Чєшьскъ |
| самостоꙗтѣль |
1993 |
| пространиѥ | |
| - вьсѩ | 78 866 х҃м² |
| въсєлѥниѥ | 10 лєѡдръ |
Чє́шьско и чєшьскꙑ Česko · ѥдьно єпїсимьно имѧ Чє́шьска Димократі́ꙗ и чєшьскꙑ Česká republika · срѣдьн҄ии Єѵрѡпѣ дрьжава ѥстъ ⁙ Стольнъ градъ Чєшь Прага ѥстъ ⁙ Дрьжавьнъ ѩꙁꙑкъ чєшьскъ ѥстъ
єтѷмологїꙗ
[исправлѥниѥ | исправлѥниѥ источьна обраꙁа]Ѥдьно єпїсимьно имѧ дрьжавꙑ ⁖ Česká republika ⁖ ѥстъ · а кратъка имєнє жє нѣстъ ⁙ Слово ⁖ Česko ⁖ отъ 1991 лѣта къниꙃѣхъ и пєрїодичьнѣхъ пєчѧтьнѣхъ дѣлѣхъ просторъ поѩашє и нѣции дрьжавꙑ прѣдъсѣдатєлє и инꙑ чинꙑ ѥгожє польꙃоуѭтъ · нъ єпїсимьна положєниꙗ оно жє нє иматъ[1] ⁙ Словѣньскꙑ дрьжава такождє по имєнє народа ⁖ Чєси ⁖ ꙁъвана можєтъ бꙑти ꙗко тъ давѣ обꙑчаи бѣ
їсторїꙗ
[исправлѥниѥ | исправлѥниѥ источьна обраꙁа]Отъ 880 лѣта чєшьскꙑ ꙁємли подъ властиѭ Вєликꙑ Моравїѩ бѣ ⁙ Моравьскъ кънѧꙃь Свѧтоплькъ чєшьскомь правитєльмь Бор҄ивоꙗ оустави и ѥгожє св҃т Мєѳодїи крьсти ⁙ І҃ вѣцѣ самостоꙗтѣльно Чєшьско кънѧжьство сътворѥно бѣ подъ властиѭ Прѣмꙑсловищь сємиѩ ижє родъ от Прѣмꙑсла вѣли ⁙ В҃І вѣцѣ Чєшьско кънѧжьство чѧстиѭ Свѧщєньнꙑ Римьскꙑ Їмпєрїѩ стало бѣ и 1198 лѣта оножє кралѥвьствомь оглашєно бѣ ижє 1212 лѣта єпїсимьно Сїкєлїисцѣ ꙁлатѣ боулѣ нѣмчьска кралꙗ Фридриха В҃ приꙁнано бѣ
Є҃І вѣка началоу Ꙗнъ Хоусъ проповѣди читаашє чєшьскомь ѩꙁꙑкомь пражьсцѣ Виѳлєѥмьсцѣ часовьнѣ ижє мъногъ послѣдоватєлъ ѥмоужє сътвори ⁙ 1415 лѣта Хоусъ поничьжєнъ огньмь бѣ ꙗко єрєтїкъ · нъ ѥгожє послѣдоватєлє въстаниѥ почѧашє ижє Хоусьскъ воинъ начѧло положи мєждоу 1419 и 1434 лѣтꙑ ⁙ Отъ 1439 лѣта и до 1452 лѣта бєскралѥвьство почало сѧ и дрьжавꙑ чѧсти подъ властиѭ мѣстьнъ воѥводъ и главъ бѣ ⁙ 1452 лѣта ꙗко правитєл҄ь и 1458 лѣта ꙗко краль Гєѡргїи ис Подѣбрадъ иꙁбранъ бѣ и послѣди ѥгожє съмрьти новъ краль Владиславъ В҃ Ꙗгєлонъ сталъ бѣ ⁙ Каѳолїци силоу поѩашє и мъногꙑ гоусьсци въ люѳєраньство прѣидє ⁙ Владиславъ В҃ погꙑнѫлъ въ Мохачьсцѣ брани и от 1526 лѣта новъ краль Фєрдинандъ А҃ сталъ бѣ и отъ тогожє врѣмєнє каѳолїкїсмь вєликоу кралꙗ помощь поѩашє ижє мъногъ вѣроисповѣдьнъ воинъ и брании съмꙑслъ сѧ ави ⁙ Иꙁ ихъжє наибол҄ьша Тридєсѧтилѣтьна воина ѥстъ мєждоу 1618 и 1648 лѣтꙑ · послѣди ѥѩжє Чєшьско Кралѥвьство въ вєлико раꙁорѥниѥ прѣидє
Подъ властиѭ кралꙗ и цѣсарꙗ Фєрдинанда В҃ Чєшьска аѵтономїꙗ Свѧщєньнѣ Римсцѣ Їмпєрїи поничьжєна стала бѣ и слѣдьствиѥмь мѣстнꙑ властии и оустроѥниꙗ съ аѵстрїискꙑ ѥдьнѥнꙑ сѫтъ 1749 лѣта ꙗко тъ Марїꙗ Ѳєрєсїꙗ оуставила ⁙ Тъкъмо Лєополдъ В҃ нѣции чєшьскꙑ властии въꙁъврати и сътвори оучєниѥ чєшьска ѩꙁꙑка Пражьсцѣ панєпїстимїи ⁙ Чєшьско Аѵстрїискꙑ Дрьжавꙑ чѧсть бѣ и 1867 лѣта по прѣвращєнии ѥѩжє въ Аѵстроѫгрьскоу Дрьжавоу чєшьскꙑ ꙁємли аѵтономїѩ нє поѩашє · нъ отъ того жє врѣмєнє и ранѣ въ въстании 1848 лѣта чєшьско народьно движєниѥ вєликоу силоу поѩашє ⁙ Чєси и нѣмьци Чєшьсцѣ полїтїчьноу брань почѧашє сѫщѫ жє по Прьвꙑ Свѣтьнꙑ Воинꙑ
Слѣдьствиѥмь Прьвꙑ Свѣтьнꙑ Воинꙑ Аѵстроѫгрьска Дрьжава поничьжєна бѣ и мъноꙃи ѥѩжє чѧсти самостоꙗтѣльнꙑ стали бѣ · иꙁ ижъжє ѥдьна Чєшьскословѣньска Димократїꙗ ѥстъ · нꙑнѣшьнѣ їсторїографїи ꙁъванаꙗ Прьвоѭ Димократїѥѭ ⁙ 1938 лѣта Нѣмьци ꙁаѩашє отъ Чєшьска Соудєтьскоу область и Словѣньско стало ѥстъ самостоꙗтѣльна дрьжава · тъ жє Мюнхєньскъ съглашєнниѥ оуставило ижє чѧстиѭ Нѣмьць оумиротворѥниꙗ полїтїци Вєликꙑ Британїѩ бѣ ⁙ 1939 лѣта жє Нѣмьци вьсѩ ꙁємлѩ Чєшь ꙁаѩашє и Чєшьскꙑ Димократїѩ мѣстѣ Протєкторатъ Чєшь и Моравїѩ сътворѥнъ Трєтиѩ Нѣмьчьскꙑ Дрьжавꙑ съставѣ
Послѣди Въторꙑ Свѣтьнꙑ Воинꙑ ѥдьно Чєшьскословєньско опакꙑ сътворѥно бѣ ꙗко Чєшьскословѣньска Социалистичьска Димократїꙗ · нъ ю бєꙁ Подъкарпатьскꙑ Роуси ижє чѧстиѭ Оукраиньскꙑ С҃СД стала бѣ
Чєшьско стало ѥстъ самостоꙗтѣльна дрьжава 1993 лѣта послѣди Чєшьскословѣньска раꙁдѣлєниꙗ
2004 лѣта Чєшьско въшло въ съставъ Єѵрѡпьска съвѫꙁа бѣ
гєѡграфїꙗ
[исправлѥниѥ | исправлѥниѥ источьна обраꙁа]Чєшьско срѣдинѣ Єѵрѡпꙑ положєно ѥстъ и вꙑходъ къ морѭ нє иматъ ⁙ Ꙁападѣ вєликꙑ рѣкꙑ Лаба и Вльтава ѥстє · а въстоцѣ жє Морава рѣка ѥстъ ⁙ Наивꙑсьша гора Снѣжька съ вꙑсиѭ 1602 м҃ ѥстъ ижє Соудєтѣхъ ѥстъ
Чєшьско иматъ границѧ съ Пол҄ьсцєѭ сѣвєрѣ · съ Нѣмьци сѣвєроꙁападѣ и ꙁападѣ · съ Аѵстрїѥѭ юꙃѣ и съ Словѣньскомь въстоцѣ
чѧсти
[исправлѥниѥ | исправлѥниѥ источьна обраꙁа]Чєшьско на стольнъ градъ (hlavní město) и три на дєсѧтє краи (kraj) дѣлѥно ѥстъ
| # | краи | главьнъ градъ | въсєлѥниѥ (2004 г.) | въсєлѥниѥ (2008 г.) | въсєлѥниѥ (2011 г.)[2] |
|---|---|---|---|---|---|
| A | Стольнъ градъ Прага (Hlavní město Praha) | 1 170 571 | 1 223 368 | 1 268 796 | |
| S | Срѣдьнѥчєшьскъ краи (Středočeský kraj) | власти Праꙃѣ сѫтъ | 1 144 071 | 1 214 356 | 1 289 211 |
| C | Южьночєшьскъ краи (Jihočeský kraj) | Чєшьскꙑ Боудѣѥвици | 625 712 | 634 408 | 628 336 |
| P | Пльꙁєн҄ьскъ краи (Plzeňský kraj) | Пльꙁєн҄ь | 549 618 | 565 029 | 570 401 |
| K | Карловарьскъ краи (Karlovarský kraj) | Карловꙑ Варꙑ | 304 588 | 308 450 | 295 595 |
| U | Оустьчьскъ краи (Ústecký kraj) | Оустиѥ надъ Лабоѭ | 822 133 | 835 260 | 808 961 |
| L | Либєрьчьскъ краи (Liberecký kraj) | Либєрьць | 427 563 | 435 755 | 432 439 |
| H | Кралѥвоградьчьскъ краи (Královéhradecký kraj) | Кралѥвъ Градьць | 547 296 | 553 503 | 547 916 |
| E | Пардубичьскъ краи (Pardubický kraj) | Пардоубици | 505 285 | 513 949 | 511 627 |
| M | Оломоучьскъ краи (Olomoucký kraj) | Оломоуць | 635 126 | 641 897 | 628 427 |
| T | Моравьскосилєꙁїискъ краи (Moravskoslezský kraj) | Острава | 1 257 554 | 1 250 066 | 1 205 834 |
| B | Южьноморавьскъ краи (Jihomoravský kraj) | Брьно | 1 123 201 | 1 143 389 | 1 163 508 |
| Z | Ꙁълиньскъ краи (Zlínský kraj) | Ꙁълинъ | 590 706 | 591 026 | 579 944 |
| J | Вꙑсочина (Vysočina) | Ииглава | 517 153 | 514 470 | 505 565 |
кладѧꙃи
[исправлѥниѥ | исправлѥниѥ источьна обраꙁа]съвѧꙁи
[исправлѥниѥ | исправлѥниѥ источьна обраꙁа]
 Словѣньскꙑ странꙑ и дрьжавꙑ
| ||
|---|---|---|
| Въсточьни |  Бѣла Роусь •  Рѡсїꙗ •  Оукраина • (въ Молдовѣ Придънѣстриѥ)
| |
| Ꙁападьни |  Пол҄ьска •  Словѣньско •  Чєшьско • (въ Нѣмьцѣхъ Лоужица)
| |
| Южьни |  Блъгарїꙗ •  Босна и Хєрсєговина •  Їллѷрїиска Словѣнїꙗ •  Срьбїꙗ •  Хръватьска •  Чрьна Гора •  Сѣвєрьна Макєдонїꙗ
| |